Emmaar. Tinariwen

Tinariwen zette de Afrikaanse woestijnrock zo’n 13 jaar geleden op de kaart met haar opvallende debuut The Radio Tisdas Sessions, dat na heel veel mooie verhalen langzaam maar zeker het Europese vasteland wist te bereiken. Sindsdien maakte de uit Toeareg nomaden bestaande band, die ooit eens werd geformeerd in een rebellenkamp in Libië, een aantal bijzonder fraaie platen, met het in 2011 verschenen Tassili als voorlopig hoogtepunt. Tassili werd opgenomen in Algerije, maar werd hierna voorzien van Amerikaanse accenten door een aantal blazers uit New Orleans en fraai gitaarwerk van Wilco gitarist Nels Cline. Het is momenteel nogal onrustig in de Noord Afrikaanse woestijnen en thuisbasis Mali en daarom is Tinariwen voor het opnemen van Emmaar uitgeweken naar de Noord-Amerikaanse woestijn. Emmaar werd opgenomen in een studio in Joshua National Park in California en ook daar gedijt de woestijnrock van Tinariwen uitstekend. Emmaar werd niet alleen opgenomen in de VS, maar laat ook een aantal Amerikaanse muzikanten horen (onder wie Matt Sweeney en Red Hot Chili Peppers gitarist Josh Klinghoffer) en werd bovendien geproduceerd door een Amerikaan (de van Jack White en Dead Weather bekende Patrick Votan). Ik had daarom verwacht dat Emmaar Westerser zou klinken dan zijn voorgangers, maar dat blijkt niet het geval. Op haar nieuwe plaat maakt Tinariwen bezwerende woestijnrock waarin de Afrikaanse invloeden domineren. Net als het vorig jaar verschenen meesterwerk van Tamikrest (Chatma) is het een plaat met een bijna hypnotiserende werking. Emmaar staat vol met gitaarwerk dat invloeden uit de Mali blues vermengt met invloeden uit de psychedelische rootsmuziek uit de jaren 70. Het is bezwerende muziek die een hallucinerende werking krijgt door de bijzondere percussie en de Afrikaanse, vaak meerstemmige, zang op de plaat. Het tempo ligt over het algemeen laag, zodat de op de gitaar gespeelde noten en akkoorden alle tijd krijgen om de ruimte te vullen. Tinariwen trad in Joshua Tree National Park aan in een forse bezetting, waardoor de plaat vol en afwisselend klinkt. Het is een plaat die je direct uit de hectiek van onze samenleving trekt en de drukte van de Nederlandse randstad verruilt voor de universele taal van de woestijn. Het blijft knap hoe Tinariwen met beperkte middelen een maximaal effect sorteert. De vaak uit handgeklap bestaande percussie is effectiever dan die van een drummer die beschikt over een fors aantal trommels en ook het gitaarwerk is groots in zijn eenvoud. Waar ik normaal gesproken een liefhebber ben van popsongs met een kop en een staart, mogen de songs van Tinariwen van mij oneindig doorgaan. Juist de herhaling van gitaarloopjes en de wat monotone percussie en zang geven de muziek van Tinariwen immers haar unieke karakter. Het effect van de muziek van de band is nog lang niet uitgewerkt, want ook Emmaar is weer zo’n plaat die je keer op keer wilt horen, al is het maar om wat langer te kunnen vertoeven in de bijzondere muzikale wereld waar Tinariwen je keer op keer in trekt. Emmaar is alles bij elkaar genomen niet heel anders dan de vorige platen van Tinariwen, maar het zijn juist de kleine verschillen die de plaat urgent maken. In de woestijn ligt altijd veel zand, maar toch is de Sahara iets anders dan de Sinaï of de Noord-Amerikaanse woestijnen. Hetzelfde geldt eigenlijk voor het oeuvre van Tinariwen, dat ons met Emmaar net weer wat andere woestijnrock voorschotelt. Het niveau is zoals altijd torenhoog. Tamikrest maakte vorig jaar de beste plaat in het genre. Dit jaar neemt Tinariwen het stokje weer over, dat is zeker.

Erwin Zijleman

Je kunt hier luisteren naar 'Emmaar'.