Gloria. Broeder Dieleman

Ineens zat er weer een prettig pakketje in onze mailbox met een link naar de nieuwe cd van een artiest wiens naam ik wel eens voorbij had zien komen, maar nog nooit muziek van had gehoord. Volkomen blanco speelde ik de MP3'tjes af en werd meegenomen op een reis langs Nederlandstalige teksten, gezongen met een accent dat ik niet thuis kan brengen en muziek die leek weggelopen uit een Sixteen Horsepower universum waar de duivel met pensioen is gestuurd. Kortom, dit bevalt heel erg goed.

Broeder Dieleman is de Zeeuws-Vlaming Tonnie Dieleman. Daarmee is het accent waarmee hij zingt verklaard. Voor Gloria had hij al een cd ('Alles is ijdelheid'), een EP ('Klein zieltje') en een soundtrack ('Land van verandering') op zijn naam staan. Gloria is daarmee zijn tweede volwaardige cd. Een cd die hij thuis heeft opgenomen met producer Pim van de Werken. De basis instrumenten zijn een akoestische gitaar, een wat krassend viool en een banjo. Ook valt er geregeld een piano te horen, die spaarzame, atmosferische noten speelt. De achtergrond zang, voor zover aanwezig, is van Janne van Osta van de Rotterdamse band Wolf in Loveland, die al twee maal dankzij Erwin Zijleman op deze blog figureerde.

Broeder Dieleman speelt alles ingetogen. In september speelt hij het voorprogamma van Bonnie 'Prince' Billy en dat is voorwaar geen vreemde keuze. Zoals Will Oldham speelt Dieleman met sfeer en met kleine onderwerpen die hij levendig, doch ingetogen over zijn luisteraars laat uitrollen. Ook wel een beetje zoals Boudewijn de Groot op 'Waar ik woon en wie ik ben'. Iets minder effect bejag, maar wel dat ingetogene, beschouwende. Dat levert in het geval van Gloria een boeiende, totaal onthaastende plaat op, die geen moment verveelt. Althans, voor hen die de tijd nemen om naar de 9 nummers te luisteren en zich mee laten voeren op de losse noten die zich samen tot de fraaiste nummers voegen.

De rustieke sfeer van het Zeeuwse platteland ontvouwt zich niet alleen in de teksten, maar ook in het ongestoorde gezang van vogels, dat over de noten van een licht galmende piano wordt uitgesmeerd. Alsof zij samen een concert geven en, wie zal het zeggen, kwam dit geluid echt door het open raam de opnames in van 'In excelsis deo'. Voor hen die de laatste noten van 'In excelsis deo' laten wegsterven en de cd op repeat hebben staan, horen direct hoe opener 'Gloria' niet alleen in titel, maar ook in sfeer bij 'In excelsis deo' past. 'Gloria' is een klein nummer, maar tegelijkertijd ook net zo groot en uitbundig als het bij Broeder Dieleman maximaal wordt. Hoe groot het contrast ook is met de eerste single van U2s tweede elpee, de intentie en beoogde effect lijkt dezelfde.

Ook de Heere komt geregeld voorbij. In de vorm van 'Het leger van de heer', al weet ik niet zeker of hier dat Oegandese oerwoud leger is bedoeld. Het heeft er alle schijn van. Tevens heeft hij het licht nog nooit gezien, 'Adriana'. Maar dat geldt eigenlijk net zo goed voor vogels in de titels 'Aalscholvers' en 'Kauwtje'. De overeenkomst is dat Dieleman niet wil zijn waar hij is. 'Mag ik naar huis' of 'Als ik een kauwtje was', hij wil of wenst zich iets anders. Dit alles onder begeleiding van spaarzame akkoorden op de gitaar en noten op de piano. Of juist geen akkoorden, maar losse noten, die een desolate sfeer creëren, die nog eens wordt versterkt als de krassende viool inzet. Vrolijk wordt het nooit in het universum van Broeder Dieleman. De viool past wonderwel bij het orkest kauwen dat het nummer mag begeleiden en eindigen. De natuur en de muziek vormen opnieuw een geheel. Iets wat bijdraagt aan de aparte sfeer van Gloria.

Als ik dit alles bij elkaar optel, kan ik concluderen dat Broeder Dieleman een plaat heeft gemaakt die hem behoorlijk apart zet van een groot deel van zijn collega's, maar tegelijkertijd een plaat uitbrengt die bijzonder is en momenten van grote schoonheid in zich bergt. De Kift, maar dan zonder fanfare(punk). Tonnie Dieleman lijkt mij iemand die volledig zijn eigen pad volgt. Te land, ter zee of in de lucht, hij kan zich alles voorstellen en neemt ons daar mee naar toe. Op een reis die je mee mag maken simpelweg door je over te geven aan Broeder Dieleman en zijn wereld. Een kleine parel, dat is wat Gloria is, in alle positieve manieren waarop je dit kunt zeggen. Maar ook hulde aan Snowstar Records dat deze schoonheid uit die gesloten oester heeft herkend en gehaald.

Wo.

Je kunt Gloria hier luisteren en bestellen:

http://www.snowstar.nl/artist/broeder-dieleman/