Nachtschade. The Avonden

De juiste kleuren voor de tijd van het jaar. De juiste plaathoes voor de muziek. Het eerste is toeval, want ik had de plaat eerder kunnen leren kennen dan in november. Het tweede niet. Het is herfst op deze plaat, als de vrieskou al niet is ingevallen. Net als de herfst kunnen de liedjes variëren van opperste, kleurrijke pracht tot guur en herfstig.

Met 'De Avonden' voor het eerst vertaald in het Engels, heeft deze band de juiste naam gekozen. Als The Avonden kunnen ze zo op de ferry en gaan spelen op de literaire avonden aan de andere kant van onze plas, de Noordzee. Vlak voor de Brexit mag dat nog zonder veel moeite. Nu is The Avonden begonnen als Gerard Reve "coverband". Het zette Reve gedichten op muziek. Die fase is voorbij. Dit is allemaal eigen werk.

Eigenlijk gebeurt er op Nachtschade hetzelfde als wat er tijdens het optreden van The Avonden met mij gebeurde. Ik raak in een soort trance van deze liedjes, die vervolgens volledig bezit van mij nemen. De korte songs, onder de twee minuten, zijn voorbij voordat ik het in de gaten heb. Toch word ik gegrepen, Song voor Song. Klein, delicaat, met steeds weer een tekstuele vondst die Marc van der Holst op een droge manier aan ons voorlegt.

De eerste asociatie die in mij opkwam was het zesnummerige singletje van Jaap Fischer dat mijn oom zaliger regelmatig draaide in mijn vroegste jeugd, maar volgens de rest van de familie niet geschikt was voor de tere kinderoortjes die ik toen nog bezat. Ook korte, puntige verhalen over van alles en nog wat. The Avonden legt ook steeds een miniatuur verhaal aan mij voor, waar ik iets van moet vinden. Al snel wordt Jaap Fischer opzij gezet door The Velvet Underground. Het subtiele gitaarwerk geeft alles direct weg. De spanning die niet onderhuids meer genoemd kan worden spat uit de digitale groeven.

Het album begint net als het concert met 'Klein Aapje'. Een aapje dat een relatie binnen komt en voorlopig niet weg lijkt te gaan in tegenstelling tot de ander in de relatie. Het verhaaltje duurt 1.24 minuut, inclusief solo. Waarvan 0.14 seconden van het intro uit stilte en voetstappen bestaat. Dat is alles, tot de naakte essentie teruggebracht en het is genoeg. Er is geen enkele reden om wat dan ook toe te voegen of nog eens te herhalen. Het is verteld en slaat in als een bom. Van der Holst weet door te dringen tot de kern der dingen in een paar rake zinnen. "Een klein aapje dat later groot wordt en hier niet thuishoort". Met genoeg ruimte over om er zelf van alles bij te verzinnen. Als het volgende nummer niet zo snel weer begon dan.

The Avonden heeft een enorm sfeerrijk album gemaakt. Met serene achtergrond zang. Zacht gitaar getokkel, een elektrische gitaar of een piano als begeleiding. Een bas. Veel meer is niet nodig om een sfeerrijk geheel te maken. Opgenomen in de studio van Het Muziekhuis in Leiden, o nostalgie. Dat is de kracht van The Avonden. De band heeft niet veel nodig om uiterst overtuigend een sfeer neer te zetten die mij grijpt en niet los laat.

Het valt mij op dat de plaat veel melancholischer is dat de muziek tijdens het optreden. De stem van Van der Holst is zachter, voorbij de opwinding, liever. Ik ben opzoek naar de juiste Nederlandsde woorden voor 'resigned to his fate' en vind die niet, maar ook die woorden zijn niet juist genoeg. Hij is daar ver voorbij. Al valt het te betwijfelen dat het geluk in huis komt na de aanschaf van een '20-delige Messenset'. Maar iwe weet. Ik heb het nooit geprobeerd.

Er vast veel moois te ontdekken op Nachtschade. Ik heb er een paar voorbeelden uit gehaald, maar dat hadden rustig ook andere kunnen zijn. Zoals het hoogtepunt in 1 minuut en 31 seconden 'Stilstaand Water'. Boudewijn de Groot? Ja, zeker, maar dan zonder die enorm goede arrangeur van hem. Nachtschade is een album om te ontdekken en steeds dieper in te kruipen. Dat niet doen betekent minder geleefd te hebben.

Wo.

Je kunt Nachtschade hier beluisteren en kopen:

https://theavonden.bandcamp.com/