Ruins. Grouper

Wanneer een nieuwe cd van Grouper op de mat valt, weet je één ding bijna zeker en hoop je vurig op één ander ding.

Je weet bijna zeker dat Grouper het je niet makkelijk gaat maken, want dat heeft ze eigenlijk nog nooit gedaan en je hoopt aan de andere kant dat ze je gaat verrassen met een plaat die je niet snel of helemaal niet gaat vergeten, want ook daartoe is Grouper in staat.

Grouper is het alter ego van de uit Portland, Oregon, opererende Liz Harris. Grouper maakt inmiddels al een jaar of tien muziek, maar trok in 2008 voor het eerst in bredere kring aandacht toen haar Dragging A Dead Deer Up A Hill volkomen terecht een aantal aansprekende Amerikaanse jaarlijstjes wist te halen.

Waar Grouper tot op dat moment vooral experimentele muziek had gemaakt, bevatte Dragging A Dead Deer Up A Hill een serie songs die je genadeloos bij de strot greep. Een plaat om bang van te worden noemde ik het al weer bijna zes jaar geleden, maar ook een plaat van een beklemmende en bijna onwerkelijke schoonheid.

Bijna twee jaar geleden verscheen The Man Who Died In His Boat en ook dit bleek een buitengewoon intrigerende plaat met muziek die ik omschreef als de muziek van The Cocteau Twins en This Mortal Coil, maar dan zonder alle invloeden uit de jaren 80. Het zijn hopeloze omschrijvingen waar waarschijnlijk bijna niemand iets mee kan, maar het illustreert wel dat de muziek van Grouper verre van alledaags is.

Haar nieuwe plaat Ruins opent met anderhalve minuut monotone klappen, maar vervolgens verrast Grouper ruim 35 minuten lang met uiterst ingetogen muziek. Ruins werd opgenomen in een huis in Portugal, waar Grouper zich een tijd lang afzonderde van de buitenwereld.

Ik heb allerlei associaties met een huis in Portugal, maar de muziek op Ruins kan ik er niet mee rijmen. Ruins is een uiterst sobere en aardedonkere plaat, die voor een belangrijk deel bestaat uit twee ingrediënten: het donkere en weemoedige pianospel van Grouper en haar fluisterzachte vocalen. Heel incidenteel komt er nog wat elektronica bij, maar veel is het niet.

Ruins is een in zichzelf gekeerde plaat. Grouper speelt piano en fluistert en mompelt haar teksten er bij. Het is, zeker in het begin, even wennen, maar ook Ruins is al snel een plaat die je vastgrijpt en niet meer los laat.

Ruins komt inmiddels al voor de zoveelste keer voorbij en steeds weer word ik getroffen door de intimiteit, intensiteit en ruwe schoonheid van deze plaat. Ruins is geen plaat voor alle momenten, daarvoor is de muziek van Grouper te veeleisend en te indringend, maar op de juiste momenten is dit een plaat om te koesteren, keer op keer.

Grouper heeft het me met Ruins wederom niet makkelijk gemaakt, maar wat heeft ze me ook dit keer weer verrast en betoverd. Ruins is een bijzonder moedige plaat die als je het mij vraagt hetzelfde respect verdient dat het totaal andere Dragging A Dead Deer Up A Hill zes jaar geleden ten deel viel. Jaarlijstjesplaat dus.

Erwin Zijleman

Je kunt hier luisteren naar 'Holding':

https://www.youtube.com/watch?v=HxAHQLtN8wc