Operaleek met kippenvel. Over Crazy Days van Sanne Rovers

Zondagochtend, operamuziek schalde door de huiskamer en overheerste het ontbijt. Ik had als kind nog geen controle over de HiFi installatie en was dus overgeleverd aan de hysterische vocale capriolen van mijn ouders’ favoriete operazangers.

Pas nu, 40 jaar later, begrijp ik de charme van het genre.

Oorzaak?

De documentaire Crazy Days van Sanne Rovers, over De Nationale Opera. En vooral: de prachtige, heldere stem van Ying Fang, de Chinese operaster die de rol van Susanna vertolkt in de opera Le Nozze di Figaro van Mozart. Een stem zo prachtig dat hij rillingen van verrukking veroorzaakt beginnend op mijn kruin en eindigend rondom de achillespees.

Crazy Days komt 15 december op TV rond 23:00 uur op NPO 2. Wie kijkt, ziet hoe het er ruim een jaar geleden aan toe ging bij De Nationale Opera tijdens de repetities van Mozarts Le Nozze di Figaro. In september 2020 komt een internationale cast van zangers en een wereldberoemde dirigent aan op Schiphol. Drie jaar lang werkten honderden mensen - van decor- en kostuumontwerpers tot dramaturgen en make-up artiesten - aan deze internationale voorstelling, die al lang gelden uitverkocht was. Deze voortdenderende trein laat zich niet meer stoppen, ondanks de tegengestelde krachten in de vorm van steeds dwingender coronamaatregelen.

Zo worden er zelfs tijdens het zingen mondkapjes gedragen. Speciaal genaaid in hetzelfde stofje als de jurk van de operaster, maar toch. Er is een chef desinfectie aanwezig, en een chef anderhalve meter afstand. De opera wordt ingekort. Het koor gecancelled. De tweede cast naar huis gestuurd. En dan het zwaard van Damocles dat voortdurend boven ieders hoofd hangt kunnen de premières doorgaan? Of gaan we weer in lockdown?

Die stress en spanning hebben hun uitwerking op de zangers en muzikanten. Zoals op Polly Leech, een 26-jarige zangeres die de rol van Cherubino vertolkt, een rol waar ze al sinds haar tienerjaren van droomt. En hoe prachtig ze ook zingt, volgens de bloedfanatieke dirigent is het niet goed genoeg. Ying Fang facetimet met haar doodsbenauwde ouders in China. De Italiaanse Davide Luciano heeft last van paniekaanvallen en zijn stem lijdt daaronder.

Maar ondanks de krankzinnigheid van dit alles overheerst de drang om iets moois te maken. Om door te gaan, zoals het orkestje op de Titanic terwijl het zeewater al tegen de plinten klotste.

De documentaire is gemaakt om de unieke combinatie opera en wereldwijde pandemie vast te leggen, in de veronderstelling dat zoiets buitenissigs een once in a life time gebeurtenis is. Wrang genoeg zit de culturele sector nu weer in precies hetzelfde schuitje.

Wil je weten hoe het een jaar geleden afliep? Kijk 15 december naar Crazy Days op NPO 2. Daarna online te bekijken. Of kom op 12 december om 14:00 uur naar Lab-1 in Eindhoven. Ook draait Crazy Days op 12 december om 14:35 uur in Kriterion in Amsterdam.

Lara Aerts