Pushin' against a stone. Valarie June

Je kunt hier luisteren naar 'Working man's blues.

Valerie June groeide op in Humboldt, Tennessee, waar haar vader als "brick cleaner" werkte (een beroep dat in Nederland waarschijnlijk al eeuwen niet meer bestaat). June kreeg uiteraard de (zwarte) muziek van het diepe Zuiden van de Verenigde Staten met de paplepel ingegoten, maar raakte ook al snel geïnteresseerd in muziek uit andere windstreken, variërend van de reggae uit het zonnige Jamaica tot de antieke folk uit de koude Appalachen. June trouwde jong en vormde vervolgens samen met haar man het duo Bella Sun. Bella Sun was niet erg succesvol en hetzelfde bleek te gelden voor het huwelijk van Valerie June. Valerie June is inmiddels de dertig net gepasseerd en heeft inmiddels een aantal jaren ervaring als soloartiest. Dat heeft haar tot dusver vooral succes in lokale kring opgeleverd, maar met haar debuut Pushin' Against A Stone is de Amerikaanse muzikante klaar voor wereldheerschappij. Om niets aan het toeval over te laten werkt Valerie June op haar debuut samen met grootheden als Dan Auerbach (The Black Keys) en Booker T. Jones (zijn orgel herken je uit duizenden), maar ook zonder de hulp van anderen had Pushin' Against A Stone het makkelijk gered. Valerie June is namelijk volkomen uniek. Een deel van de plaat moet concurreren met het hele legioen neo-soul zangeressen dat de afgelopen jaren aan de oppervlakte is gekomen, maar Valerie June gaat net zo makkelijk de concurrentie aan met de neo-folkies die zich de afgelopen jaren lieten inspireren door stokoude folk uit de Appalachen. Dat zijn zo ongeveer twee uitersten. Warm en koud, uitbundig en verstild, zonnig en bewolkt. Toch is Pushin' Against A Stone geen debuut dat op twee gedachten hinkt. Valerie June vertolkt op buitengewoon natuurlijke wijze de blues, gospel en soul uit het diepe Zuiden van de Verenigde Staten, maar gaat op net zo authentieke wijze aan de haal met de oude folk uit het hoge Noorden van de Verenigde Staten. Om het allemaal nog wat veelzijdiger te maken bevat Pushin' Against A Stone ook nog een aantal tracks die tegen de country en bluegrass aan schuren en ook hierin blijft Valerie June met gemak overeind. Om op een zo breed terrein te kunnen overtuigen moet je haast wel een vocale kameleon zijn en dat is Valerie June. In de gospel tracks hoor je de Valerie June die ooit in het kerkkoor zong, in de wat soulvollere tracks lijk je de reïncarnatie van Amy Winehouse te horen, maar Valerie June heeft ook een Dolly Parton en een Gillian Welch in zich en het knappe is dat Valerie June altijd zichzelf blijft. Pushin' Against A Stone is hierdoor een razendknappe plaat die zich laat beluisteren als een bloemlezing uit de Amerikaanse muziekgeschiedenis. De ene keer ingetogen en bijna vroom, de volgende keer rauw, energiek en met de duivel op de hielen (met geweldig gitaarwerk van Dan Auerbach). Direct bij eerste beluistering van de plaat wist ik dat ik met een ware sensatie te maken had en dat gevoel is eigenlijk alleen maar sterker geworden. Het is bijna niet te geloven dat er in eerste instantie geen platenmaatschappij op Valerie June zat te wachten en ze haar debuut daarom zelf moest financieren. Gelukkig is ze hierin geslaagd, want een sensationele plaat als Pushin' Against A Stone had ik niet willen missen. De ontdekking van 2013.

Erwin Zijleman