Bedwelming. Broeder Dieleman Live, Het Magazijn, Den Haag vrijdag 2 november 2018

Foto Wo.

Een bijna sacrale sfeer hing er in de concertlocatie die ook door kan gaan voor schuilkelder onder Bleyenberg in Den Haag. Het publiek van Broeder Dieleman hing devoot aan zijn lippen. Tegelijkertijd doorbrak Tonnie Dieleman zelf de door hem en zijn band gecreëerde ban telkens door een anekdote, routebeschrijving van een locatie diep in het hart van Zeeuws-Vlaanderen of goede grap, het menselijke benadrukkend. Het was de wisselwerking tussen muziek en presentatie die het geheel naar een hoger plan tilde. De serieusheid van de muziek en de teksten versus de luchtigheid van het bestaan in Het Magazijn.

'Komma' stond centraal deze avond. (Lees hier verder voor de recensie: http://wonomagazine.blogspot.com/2018/09/komma-broeder-dieleman.html) Voor wie goed oplette, speelde 'Het Gat Van Pinten' al. De achtergrondmuziek ging naadloos over in de door Dieleman gemaakte drone die voor hem symbool staat voor de natuur, de invloed van het weer daarop en de veranderingen van de seizoenen. Iedereen praatte rustig door, ook ik. Het is zeer de vraag of de meeste aanwezigen het herkenden. De nummers van 'Komma' kwamen in een alternatieve volgorde voorbij. Wat mij opviel, is dat ze vrijwel allemaal volledig tot leven kwamen. Dat er zelfs sprake kan zijn van een Broeder Dieleman "beat" die ernstig tot bewegen uitnodigt. Het is daar dat een totale bedwelming zich meester kan maken van de luisteraar. Daar waar het contemplatieve zich vermengt met het dagelijkse kan een lichte trance ontstaan die heupen spontaan in beweging zet. Het overkwam mij diverse keren deze vrijdag. Bedwelming is het woord dat bij mij bovenkomt, na volledige onderdompeling in de muziek van Broeder Dieleman.

En daar zit het grote verschil met het optreden dat ik zag tijdens de 'Uut De Bron' tour in Tivoli. Broeder Dieleman is meer los gekomen van zijn platen. De lichtheid is niet persé altijd ondragelijk, maar de zwaarte ook niet. Het mag swingen hier en daar en dat gebeurde ook. Tijdens de heerlijke pick ups van drummer Leo Fabriek, gewoon, midden in een nummer, die dit nummer in vuur en vlam kunnen zetten. Of tijdens een heerlijk dissonante pianosolo van Pim van der Werken, om de soms groovende contrabas van Peter Slager niet te vergeten. Net zo maakt Tonnie Dieleman zich los van "de show", door weg te lopen bij de microfoon en de zaal zo toe te spreken of door akoestisch verder te zingen. Het is zo stil dat dat moeiteloos kan.

Foto Wo.

Er is zelfs sprake van een vorm van religieuze ervaring. Naast het feit dat kerken, kerkhoven en verschillende geloven in de inleidingen van Tonnie Dieleman voorbijkomen, verplaatste het steeds herhaalde "kom maar, kom maar, kom maar ..." (ja, ze zingen 'Komma', maar dat maakt de associatie minder leuk) mij direct terug naar de samenzang in de katholieke kerk van mijn jeugd: "stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw, de hemel en de paarden", zoals mijn jongere broer als klein ventje placht te zingen. Zo vreemd is dit niet. Het spirituele, maar ook de diepe verbondenheid met de natuur is een stevige basis in het werk van Broeder Dieleman.

De stemmen van Tonnie Dieleman en Janine van Osta zijn niet mooi. Ze kunnen beide zo knoestig klinken als wilgen en populieren langs Het Gat van Pinten. Getrokken uit Zeeuwse klei en dat maakt het juist zo mooi en vol karakter.

Naar mate het concert vorderde kwamen er bekende nummers voorbij van 'Uut De Bron' en 'Gloria', maar ook van Broeder Dielemans eerste plaat, 'Alles Is IJdelheid'. En daar zat de verrassing. De man heeft ooit "normale" liedjes geschreven, gewoon met drie akkoorden op zoek naar de perfecte song. En het lijkt er op dat hij die song niet een keer, maar een paar keer gevonden heeft, voordat hij het avontuur aanging, diep in zichzelf, met de buitenwereld en zijn afkomst, die voorlopig is geëindigd met 'Komma', een meesterwerk. Ik ben dan ook heel benieuwd naar die eerste plaat, die ook mee naar huis is gegaan, maar ook naar het openslaan van het kunstwerk 'Komma'. De LPs wegen circa een kilo lijkt het wel. Daarnaast lijkt me de overhandiging van een exemplaat aan het Zeeuws Museum onvermijdelijk. Dit is kunst. De samenzang met de zaal waren prachtige momenten. Waar individuen loskomen van zichzelf en allemaal, te samen, een, tijdelijk en plaatsgebonden, muzikaal meesterwerkje creëren. Wat een feest!

Voor een kleine zaal, met een devoot publiek er helemaal voor gaan. Dat is Broeder Dieleman op het lijf geschreven. Dank voor een prachtige en gedenkwaardige avond.

Wo.

De platen van Broeder Dieleman kun je hier bestellen:

https://snowstar.bandcamp.com/album/komma


of luister naar onze Spotify Playlist en vind uit waar we over schrijven:

https://open.spotify.com/user/glazu53/playlist/6R9FgPd2btrMuMaIrYeCh6?si=KI6LzLaAS5K-wsez5oSO2g