Pet Sounds is al decennia een legendarische plaat waar superlatieven te kort schieten, maar toen ik rond het jaar 2000 een heruitgave op cd kocht, hoorde ik er helemaal niets in. Na een paar pogingen gaf ik het op en verdween de plaat in de kast. Als ik hem destijds had moeten scoren, was er een 2 of 2,5 uitgekomen. Sinds deze week zijn het ****.
Een matige score geldt overigens voor de meeste albums van de band die ik heb. Ik hoor het niet. Die magische singles uit de beginperiode en een aantal daarna, daar zit leven en pit in en doet de band ook waar het onovertroffen in is: het zingen van koortjes. Mijn favoriet is dan ook de Greatest Hits.
Deze week werd op tv de documentaire 'Long Promised Road' uitgezonden, waar 'Rolling Stone' journalist Jason Fine een angstige, oude man met zenuwtrekjes en duidelijke angsten mee op pad neemt en hem langs zijn leven leidt. Het werkt, zonder dat er serieuze grenzen overschreden worden. Ik had desalniettemin het gevoel dat er hier iemand werd uitgebuit door een journalist die zegt zijn vriend te zijn geworden. Voor een deel klopt dit ogenschijnlijk, maar het blijft een professionele vriendschap. Als het te spannend werd voor Wilson moest 'It's O.K.' van de LP '15 Big Ones' op. Hij bleek zijn eigen remedie tegen te veel angst geschreven te hebben.
De documentaire liet de hele carrière van Wilson zijn, waarin opviel dat het met Mike Love nooit meer goed komt en Bruce Johnson verder ook afwezig was. Wat het ook liet zien, is de invloed die ouders op kinderen hebben. Vader Murray haalde aan de ene kant alles uit zijn talentvolle kroost, maar was ook het type kampbewaarder met fysieke en psychische dwang in zijn opvoedingspalet. Het is duidelijk dat Brian, maar ook Dennis daar zwaar last van hadden na hun volwassen worden. Muzikaal relevanter is het muzikale oor en inzicht van Wilson. Geen detail ontging de man, toe niet en als oude man niet.
Door de docu zette ik Pet Sounds weer eens op en toen gebeurde het: ik hoorde het wel. Voor het eerst drong de muziek tot mij door en raakte me. Ik luisterde door hitsingle en openingsnummer 'Wouldn't It be Nice' heen of beter, ik liet mij er niet door afleiden. Het gevolg was, dat de wereld achter de single zich openbaarde. Daardoor was ik in staat om de schoonheid te ervaren die Brian Wilson de wereld heeft geboden. Beter laat dan nooit.
'God Only Knows' is natuurlijk onovertroffen, waar de keuze om Carl te laten zingen onmiskenbaar de juiste was. Als er een hemel is, dan spelen ze het nummer daar al jaren. Nieuw voor mij was, wat ik op Wikipedia vond, dat 'Caroline No' een solo hit voor Wilson was in 1966 in de V.S., met een nummer 2 notering. Het nummer taakte me voor het eerst. Ik vond er tot nu toe helemaal niets aan.
Tot mijn verbazing stond het The Beach Boys nummer dat ik mij zeer waarschijnlijk als eerste kan herinneren, 'Sloop John B', en enige nummer 1 hit hier, ook op de plaat. Het deed me al jaren niet zo veel meer, maar ook dat veranderde deze week. Ik werd er heel vrolijk van. Toch kom ik overall tot een andere conclusie dan de meeste mensen waar het Pet Sounds aangaat. Ook naar aanleiding van wat ik zag en hoorde in 'Long Promised Road'.
Hoeveel Brian Wilson ook geïnspireerd werd door 'Revolver' en die sterke drang tot competitie voelde, The Beatles, met George Martin erbij, zijn niet te kloppen. Bij hen bleef de speelsheid vrijwel altijd een onderdeel van het palet, ook al was het bij wijze van spreken take 100, en die ontbreekt op Pet Sounds nagenoeg volledig. Dat is precies wat het voor mij in het verleden zo'n lastige plaat maakte en in wezen nog steeds voor me is. Schoonheid alleen is niet altijd voldoende. Ik denk dat dat het was wat Wilson uit het oog verloor in de studio en wat bijdroeg aan zijn ondergang. 'Sgt Peppers' was de definitieve klap. Frank Zappa stelde de vraag al: 'Does humor belong in music? Het antwoord voor mij is ja. Humor mag daarbij overigens vervangen worden door plezier, luchtigheid, spontaniteit,of zefs relativeringsvermogen. Zonder dat wordt muziek doods. Luister maar naar een album als 'Love You' uit 1977, waar die vonk helemaal ontbreekt en in potentie mooie songs in saaiheid sterven.
Wout de Natris - van der Borght
No comments:
Post a Comment